Evolutionaire geneeskunde: wat is dat eigenlijk?

Evolutionaire geneeskunde kijkt naar hoe ons lichaam en onze systemen zich aangepast hebben gedurende ons bestaan als mens. Zoals wij hier rondlopen in de 21 ste  eeuw lijken we heel modern. Maar niets is minder waar. 

Ons lichaam is nog van het model ‘Oertijd’.  

Alle systemen en lichaamsfuncties zijn in de loop van de tijd niet heel veel aangepast. Dit betekent dat we nog steeds reageren met een oud systeem op onze nieuwe uitdagingen. 

Was vroeger de grootste stress voedseltekort, een levensbedreigende aanval door een wild dier of een rivaliserende stam, tegenwoordig geven heel andere zaken ons lichaam stress: ons werk, de hypotheek, slecht nieuws via televisie en kranten, het moeten presteren, targets halen, de luchtverontreiniging, constante geluidsprikkels, bestrijdingsmiddelen op ons voedsel, fast food, bewerkte voeding, weinig bewegen, constant bereikbaar en zichtbaar moeten zijn, en nog veel meer dagelijkse uitdagingen. Dat is wel iets anders dan waar onze verre voorvaderen zich druk over maakten.

Je lichaam werkt nooit tegen je

Je lichaam is erbij gebaat dat jij zo lang mogelijk in de race blijft. Hoe dan ook. Om dat te realiseren, zal je lichaam daar werkelijk alles aan doen. Het is een kwestie van kunnen overleven. Als dat betekent dat er te weinig energie beschikbaar is om te bewegen en je daarom geen puf hebt om in beweging te komen, is dat het beste wat jouw lichaam kan verzinnen om in de huidige omstandigheden, met de huidige beschikbare middelen en energie  jou zo lang mogelijk in de race te houden en zo oud mogelijk te laten worden.

Of het op de lange termijn wel zo’n goede oplossing is, dat jij niet echt blij bent met die extra kilo’s of met weinig energie of sombere gevoelens, dat is voor je lichaam niet zo belangrijk. Het gaat om nu en de komende uren zo goed als het kan te kunnen blijven functioneren. 

Want daar gaat onze stress respons over:   overleven.  De komende 5 minuten. Punt. Daarom is chronische stress zo slopend voor je lichaam. 

De stress respons is gebaseerd op een acute levensbedreigende situatie. Alles wordt daar voor in stelling gebracht: je hartslag gaat ophoog, je ademhaling wordt intenser, je blik wordt scherper, je bloedsamenstelling wordt aangepast zodat je niet snel doodbloedt als je gewond raakt, alles wat niet te maken heeft met het nu overleven, wordt op een laag pitje gezet: herstel, groei, voortplanting, stofwisseling. Dat is van later zorg. Dit is prima als de levensbedreigende situatie van korte duur is. Maar wat als het langdurig is? Dat die stress chronisch wordt?  Dat ’even’ en ‘nu’ eigenlijk dagelijkse realiteit wordt en een situatie jarenlang aan houdt zonder uitzicht op rust en afronding, en daardoor echte ontspanning uitblijft?

Epigenetica, wat is dat?

Epigentica kijkt naar de boven de genen liggende factoren. Jouw genen leveren het DNA, de blauwdruk, de bouwtekening van jouw lichaam. Dat is een constante factor waar in principe niets aan veranderd kan worden. De kleur van je ogen blijft hetzelfde, al het genetische materiaal wat je van je (voor-)ouders hebt geërfd, blijft ook altijd hetzelfde.

Epigenetische processen bepalen vervolgens wat genen doen en vooral hoe ze dat doen. Dit ‘doen’ wordt ook genexpressie genoemd. Of en hoe een gen tot expressie komt, is dus afhankelijk van heel veel factoren van buitenaf. Zoals al gezegd, aan het gen verandert niets, dat blijft hetzelfde. Maar hoe het gen zijn werk doet, dat staat onder invloed van alles van buitenaf, ofwel: de Epigenetica.

Epigenetica heeft te maken met 'boven de genen liggende' factoren zoals voeding, beweging, uitdagingen, etc. Invloeden van buitenaf dus. We hadden al gezien dat je DNA de bouwtekening is van jouw ‘huis’, dit blijft onveranderd. Hoe goed jouw huis gebouwd is en onderhouden wordt, is afhankelijk van invloeden van buitenaf.

De evolutie wordt ook 'gestuurd' door Epigenetica. De omgeving bepaalt namelijk of er een aanpassing van het DNA nodig is. Een genetische aanpassing die de soort in staat stelt 'een bepaalde situatie' te overleven. 

Zoals gezegd, de evolutie houdt zich bezig met het overleven van de soort. Als er hele volksstammen uitgeroeid werden door ziekten en dergelijke, dan overleefden er altijd wel een paar die zich vervolgens weer konden voortplanten en een hele nieuwe volksstam lieten ontstaan, die genetisch weerbaarder was tegen een bepaalde ziekte, bacterie, virus of een schimmel. Of slimmer konden jagen, harder konden lopen of zich beter konden aanpassen aan een veranderde leefomgeving. Dit aanpassen duurde wel een paar generaties.

Ziekte en gezondheid houdt de mens al generaties bezig en er wordt veel onderzoek op dat gebied gedaan. Ziekte blijkt, volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten, vaak het gevolg te zijn van een chronische epigenetische verstoringen waardoor bepaalde genetische processen van een individu beïnvloed worden.

Binnen de evolutionaire geneeskunde worden de-generatieve (van de genen af bewegende) en ziekmakende processen, daar waar mogelijk, omgezet in generatieve (naar de genen toe bewegende) en gezondheidsbevorderende processen.  (bron: WBEG) 

Of wel: hoe kunnen we zo goed mogelijk samenwerken met ons lichaam? Hoe kunnen we ons lichaam en onze gezondheid zo goed mogelijk ondersteunen?

De orthomoleculaire geneeskunde

Orthomoleculaire geneeskunde kijkt naar alle benodigde bouwstoffen in de juiste verhoudingen die het lichaam nodig heeft om een zo optimaal mogelijke gezondheid te behouden. Dit zijn o.a. vitamines, mineralen, aminozuren, koolhydraten, vetzuren en fytonutriënten: de biochemie en fysiologie.

De kPNI

Ik werk ook vanuit de kPNI: de klinische Psycho Neuro Immunologie.  Deze nieuwe wetenschap bestudeert hoe het lichaam als een geheel functioneert en hoe het eigenlijk kan dat we ziek worden of niet meer herstellen. 

De wetenschap van de Psycho-Neuro-Immunologie is gebaseerd op de ontdekking dat elk menselijk orgaan en elke afzonderlijke cel voortdurend communiceert met andere organen en cellen. Elk mens is als zodanig een ‘netwerk’ van communicerende systemen. 

Daarnaast maakt de mens ook deel uit van een netwerk van sociale structuren, die ook weer invloed hebben op het interne communicatiesysteem. Kortom: ‘alles’ heeft invloed op ‘alles’.

Gezondheid is afhankelijk van de mogelijkheid van het lichaam om te kunnen reageren op de veranderingen in de omgeving. Hoe flexibel ben je? Hoe makkelijk pas jij je aan bij veranderde invloeden van buitenaf? 

Is de belasting vanuit de omgeving te groot, dan kan het lichaam het niet meer aan. Chronische stress, slechte voeding, gifstoffen, te weinig slaap en verkeerde of geen beweging/ fysieke inspanning, maar ook ongeuite, onverwerkte emoties of early-life stress, zijn omgevingsfactoren die van invloed kunnen zijn op de gezondheid.

De Klinische psycho-neuro-immunologie (kPNI) maakt gebruik van de inzichten uit vele wetenschapsgebieden. Door het samenbrengen van deze inzichten vallen de puzzelstukjes in elkaar en krijgen we een indruk van het grotere geheel. 

De diverse vakgebieden zoals (cel-)biologie en evolutiegeneeskunde, biomedische wetenschappen, psychologie en gedragswetenschappen en Epigenetica leveren allemaal een belangrijke bijdrage aan de kPNI.  (bron: cPNI/kPNI Belgium). 

Grondlegger Leo Pruimboom

De grondlegger van de kPNI en pionier is Dr. Leo Pruimboom. Hij is biochemicus en fysiotherapeut. Met jaren van pionierswerk en voor een groot deel als Don Quijote is Leo door de wereld getrokken om de klinische PNI groot te maken. Dit gezamenlijk met onmisbare mensen waaronder de medegrondlegger van de kPNI Prof. Dr. Bram van Dam, de medeoprichter van Natura Foundation Rik Bogaerds en de pioniers binnen de kPNI, Tom Fox, Dany Serna, Elena Lopez en Pablo Martinez. (bron: PNI Nederland).

Genetische analyse, DNA onderzoek

Tegenwoordig kun je met een simpele speeksel swab al een uitgebreid genetische analyse laten maken, gericht op die genen die beïnvloedbaar zijn door voeding en leefstijl. Zo kun je erachter komen hoe je bepaalde gezondheidsrisico’s kunt tackelen door je voeding en leefstijl op tijd aan te pakken. Zeker als er bepaalde gezondheidsklachten vaker voorkomen in jouw familie is het handig om op tijd te kunnen bijsturen.

Een genetische analyse maakt ook helder waarom bepaalde acties en voeding voor jou wel werken en voor anderen niet, en andersom. Toch wel handig als je uren in de sportschool bezig bent voor niets, omdat jouw genetisch profiel meer baat heeft bij lange wandelingen dan bij krachttraining. 

Of dat een koolhydraat-rijk dieet voor jou niet de beste oplossing is om op gewicht te blijven. En waarom bepaalde belangrijke processen in je stofwisseling niet zo goed lopen als ze zouden moeten lopen, met alle risico’s van dien.

Iets weten en er daadwerkelijk ook echt iets mee doen, zijn twee dingen. Daarom is het belangrijk om naast een analyse, ook een plan van aanpak te maken en een stappenplan. Dan heeft het nut en kan er echt iets veranderen.

Wil je meer informatie of weten welk traject voor jou het beste resultaat zou geven? Maak dan zelf een afspraak voor een goede-match-gesprek via de link hieronder. Tijdens dit gesprek kan ik je meer uitleggen en antwoord geven op je vragen en eventuele twijfels.

Plan hier een vrijblijvend gesprek